اگر برنامه نویس سمت وب هستید و میخواهید با استفاده از PHP اقدام به ساخت اپلیکیشن های تحت وب جذاب کنید، حتما نیاز به یک دیتابیس یا پایگاه داده دارید. در این مقاله از پویش سرور قصد داریم آموزش phpmyadmin را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

پایگاه داده ای که شما برای زبان برنامه نویسی PHP میتوانید از آن استفاده کنید MySQL نام دارد.

اگر بخواهیم یک تعریف بسیار ساده از دیتابیس یا پایگاه داده داشته باشیم، میتوانیم بگوییم:

سیستمی که برای ما مجموعه اطلاعاتی را بصورت سازماندهی شده، منظم و مرتب نگه داری میکند. برای مثال دیتابیسی از شماره تلفن ها، دیتابیسی از رستوران های اطرافمان، دیتابیسی از مشتریان کسب و کارمان، دیتابیسی از دانش آموزان یک مدرسه و… . پس پایگاه داده یا Database اطلاعاتی که ما نیاز داریم را برایمان نگهداری میکند و دسترسی به آن ‌ها را برایمان ساده و راحت میکند.

اما در این آموزش میخواهیم درباره‌ی phpmyadmin صحبت کنیم و به سوال phpmyadmin چیست پاسخ دهیم. اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم که phpmyadmin چیست، میتوانیم بگوییم:

phpmyadmin نرم افزار کنترل پایگاه داده شماست و به شما کمک میکند تا در یک محیط گرافیکی و چشم نواز، علمیات های مختلف را روی دیتابیس و پایگاه داده خود انجام دهید.

منظورمان از عملیات های مختلف چیست؟ در ادامه این موضوع را بررسی میکنیم.

phpmyadmin چه کارهایی میتواند برای ما انجام دهد؟

شما هنگامی که میخواهید با استفاده از PHP اقدام به ساخت یک اسکریپت کنید و برای اسکریپت خود نیاز به دیتابیس داشته باشید، باید یک سری کارها انجام دهید. برای مثال نیاز است که ابتدا یک دیتابیس برای اسکریپت خود بسازید. سپس در آن دیتابیس جدول های مختلفی را بسازید که اطلاعات شما را بصورت طبقه بندی شده ذخیره کند.

برای مثال اگر بخواهید یک فروشگاه اینترنتی با PHP بسازید، باید یک دیتابیس کلی برای فروشگاه اینترنتی خود داشته باشید که همه اطلاعات فروشگاهتان را در آن ذخیره کنید. سپس برای بخش های مختلف فروشگاه‌تان نیاز دارید که جدول های مختلفی بسازید. یک جدول برای اطلاعات کاربران، یک جدول برای کوپن های تخفیف، یک جدول برای محصولات و… .
سپس هرکدام از این جدول ها نیز اطلاعات مختلفی را باید بصورت طبقه بندی شده در خود ذخیره کنند. مثلا جدول محصولات، باید دارای ستون های زیر باشد که اطلاعات محصولات را برای شما نگهداری کند:

نام محصول
قیمت محصول
توضیحات محصول
و…
و به همین ترتیب، هر جدول برای خود نیاز به ستون های مختلف دارد که با توجه به نوع اطلاعات آن متفاوت است. اگر بخواهیم یک مثال دیگر بزنیم، جدولی که اطلاعات کاربران را ذخیره میکند، میتواند شامل ستون های زیر باشد:

نام کاربر
ایمیل کاربر
رمز عبور کاربر
تاریخ ثبت نام کاربر
تاریخ آخرین فعالیت کاربر
و…
برای اینکه بتوانید همه‌ی این دیتابیس ها، جدول ها، ستون ها و… را بسازید، به phpmyadmin نیاز دارید. البته روش های دیگری نیز برای ساخت دیتابیس ها، جدول ها و ستون ها وجود دارد، اما phpmyadmin اینکار را برای شما خیلی ساده و راحت کرده است.

برای کار با phpmyadmin فقط کافی است که وارد آن شوید و از طریق محیط گرافیکی که دارد کارهای خود را انجام دهید. در انتهای این آموزش درباره‌ی روش کلی کار با phpmyadmin توضیح میدهیم. اما در اینجا میخواهیم بصورت خیلی کلی کارهایی که phpmyadmin میتواند برایتان انجام دهد را مرور کنیم. بصورت کلی phpmyadmin میتواند:

برای شما دیتابیس ایجاد کند
به شما اجازه افزودن جدول ها به دیتابیس را بدهد
به شما اجازه افزودن ستون ها و سطر ها به دیتابیس را بدهد
دیتابیس ها، جدول ها، ستون ها و سطر ها را برای شما حذف/ویرایش کند
اطلاعات مختلف را با یک روش ساده وارد جدول های شما کند
به شما این امکان را بدهد که از اطلاعات دیتابیس خود export بگیرید یا اطلاعات را import کنید
در بین تمام دیتابیس ها، جدول ها و… جستجو کنید
و بسیاری از کارهای کوچک و بزرگ و ساده و حرفه‌ای دیگر
نصب و استفاده از phpmyadmin
در ادامه‌ی پاسخ به سوال phpmyadmin چیست، میخواهیم درباره‌ی دسترسی به آن صحبت کنیم که چطور میتوانیم از آن استفاده کنیم.

برای کار با phpmyadmin شما به ۲ صورت میتوانید به آن دسترسی داشته باشید:

از طریق خرید یک هاست واقعی از شرکت های ارائه دهنده‌ی هاست
از طریق راه اندازی یک لوکال هاست

اگر هاست واقعی تهیه کردید و میخواستید که به phpmyadmin آن دسترسی داشته باشید، باید از شرکتی که هاست را تهیه کردید راهنمایی بگیرید. اما در اکثر مواقع در پنل های cpanel یا دایرکت ادمین یا … میتوانید لینک دسترسی به phpmyadmin خود را پیدا کنید.

اگر هم از لوکال هاست استفاده کنید، بعد از نصب و اجرای آن میتوانید با وارد کردن آدرس localhost/phpmyadmin به phpmyadmin خود دسترسی داشته باشید.

راهنمای کلی کار با phpmyadmin

در انتهای پاسخ به سوال phpmyadmin چیست میخواهیم درباره‌ی روش کار آن صحبت کنیم و یک آشنایی کلی با آن داشته باشیم. بعد از باز کردن phpmyadmin با صفحه‌ی مثل صفحه‌ی زیر مواجه میشویم. البته ممکن است این صفحه‌ برای شما کمی متفاوت باشد، که مهم نیست.

صفحه‌ی اصلی phpmyadmin

در قسمت شماره‌ی ۱ شما میتوانید دیتابیس هایی که در قبل ساخته‌اید را ببینید. در این عکس دیتابیس های من شامل db, ecommerce, information_schema, myqsl و… میشود.

قسمت شماره‌ی ۲ نیز به شما امکان انجام کارهای مختلف را میدهد.

اگر میخواهید یک دیتابیس جدید داشته باشید،‌میتوانید روی لینک new در ابتدای قسمت شماره‌ی ۱ کلیک کنید.

جدول های یک دیتابیس

همانطور که در عکس بالا مشاهده میکنید، با کلیک بر روی هرکدام از دیتابیس ها در قسمت شماره ۱، شما میتوانید جدول های آن دیتابیس را ببینید. برای مثال در عکس زیر روی دیتابیس ecommerce کلیک کرده‌ایم و جدول های آن که شامل cart, comments, orders, products و… میشود را میبینیم. همچنین با کلیک روی لینک new میتوانیم یک جدول جدید در دیتابیس ecommerce ایجاد کنیم.

اطلاعات هر جدول

با کلیک روی هرکدام از جدول ها، میتوانید ستون های آن جدول را ببینید. برای مثال در عکس بالا بر روی جدول users کلیک کرده‌ایم و ستون های آن که شامل id, display_name, email, password و… میشود را میبینیم.

اطلاعات ذخیره شده در هر جدول

وقتی که یک جدول را انتخاب میکنیم، در منوی بالا گزینه‌ی با عنوان browse وجود دارد. اگر روی این گزینه کلیک کنیم، اطلاعاتی که در آن جدول ذخیره شده است را میبینیم. برای مثال در عکس بالا، اطلاعاتی که در جدول users به عنوان کاربران سایت ذخیره شده است را مشاهده میکنید.

تهیه بکاپ از دیتابیس از طریق phpmyadmin:

روی دیتابیس مورد نظر دابل کلیک نمایید تا در سمت راست صفحه جداول آن نمایش داده شود سپس روی گزینه Export بالای صفحه کلیک نمایید.

مطابق عکس گزینه Custom – display all possible options را انتخاب نموده فرمت ذخیره سازی را از بخش Compression: به gzipped تغییر دهید
سپس روی دکمه Go پایین صفحه کلیک نمایید

انتقال بکاپ دیتابیس از طریق phpmyadmin:

ابتدا یک بانک خالی در هاست ایجاد نمایید.
سپس وارد phpmyadmin هاست شده روی دیتابیس خالی ای که ایجاد کرده اید دابل کلیک کرده روی گزینه Import بالای صفحه کلیک نمایید

در صفحه باز شده روی دکمه Browse کلیک کنید و فایل بکاپ دیتابیس را از سیستمتان انتخاب کرده و سپس روی دکمه Go پایین صفحه کلیک نمایید